درد زیر شکم یکی از رایج ترین دردهایی است که زنان در زندگی روزمره خود تجربه میکنند. معمولا با دارو و استراحت بهبود مییابد؛ اما در این مطلب به طور خاص شما را با دلایل درد زیر زیر شکم سمت راست در زنان با کمک چند فوق تخصص در این زمینه آشنا می کنیم. برای این کار از موسسات پزشکی معتبر در دنیا کمک گرفته ایم.
تفاوت بین معده درد و درد زیر شکم
- زیر شکم جایی بین قفسه سینه و لگن است و به طور کلی، ناحیهای برای بسیاری ازاندامها مانند کبد، پانکراس، طحال، آپاندیس، روده، معده و اندامهای دیگر میباشد.
- معده در قسمت فوقانی چپ زیر شکم قرار دارد و وظیفه اش هضم غذاست. دردی که در معده ایجاد میشود به عنوان معده درد شناخته میشود. با این حال، درد زیر شکمی بسیار گسترده است.
درد زیر شکم فقط به معده درد محدود نمیشود، میتواند مربوط به هر یک از اندامهای دیگرنیز باشد، بنابراین، درد معده و درد زیر شکم به طور یکسان درمان نمیشود.
علل درد زیر شکم چیست؟
درد زیر شکم میتواند ناشی از دلایل مختلف باشد؛ التهاب، عفونت، انسداد، تغییرات حرکات روده و قاعدگی از علل شایع درد زیر شکمی میباشند.
درد زیر شکمی میتواند به صورت دردناک، گرفتگی، کولیک، متناوب یا شدید باشد. مهم نیست که درد خفیف یا شدید است، به هر صورت آنرا نادیده نگیرید. ضروریست که برای جلوگیری از ایجاد عوارض جدی حتماً به پزشک مراجعه کنید.
درد سمت راست پایین زیر شکم در زنان
درد، به ویژه درسمت راست پایین زیر شکم، باعث مشکلاتی برای زنان میشود. این مشکلات بسته به آنچه موجب درد میشود، ممکن است خفیف یا شدید باشند. قسمت پایین سمت راست زیر شکم بسیاری از اعضای بدن را در بر دارد، از جمله:
- سكوم (روده کور)
- آپاندیس
- پس روده صعودی
- تخمدان راست
- لوله راست رحم
- واژن راست
گسترش التهاب، انسداد، عفونت وغیره در هر یک از این اندامها میتواند سبب ایجاد ناراحتی و درد در سمت راست پایین زیر شکم شود.
۹ علل درد سمت راست پایین زیر شکم در زنان
علل نه چندان مهم
۱- گرفتگیهای ناشی از قاعدگی
پریود تا وقتی که باعث گرفتگی نشود نگران کننده نیست، هیچ کس درد پریود را دوست ندارد. باعث بد خلقی، غمگینی و گرفتگی و گاهی اوقات گریه میشود.
با قرار دادن پدهای داغ و بالشت در اطرافتان امیدوار باشید که درد از بین خواهد رفت و احساس خوبی خواهید داشت. اینطور نیست؟ درد قاعدگی معمولا نیازی به مراقبت پزشکی ندارد. گرم کردن زیر شکم، ماساژ، استراحت و غذای سالم برای بهبودی آن کافی است.
درد قاعدگی ممکن است چند ساعت یا چند روز طول بکشد تا کاملا از بین برود. با این حال، اگر درد غیر قابل تحمل و بسیار شدید باشد، مراجعه به پزشک ضروری است.
۲- سوء هاضمه و گاز روده
درد ناشی از سوء هاضمه معمولا ظرف چند ساعت یا یک روز و یا از طریق دارو از بین میرود. اگر غذا به درستی هضم نشده باشد، در روده گاز تولید و همین باعث نفخ، ناراحتی و درد میشود.
درد ناشی از گاز معمولا طی چند ساعت کاهش مییابد، باید کمی حرکت کنید یا راه بروید تا گاز خارج شود. با این حال، اگر تهوع، استفراغ، اسهال و درد شدید همراه با ناراحتیهای زیاد زیر شکمی دارید، باید بلافاصله با پزشکتان مشورت کنید تا به موقع تحت مراقبت قرار گیرد.
علل جدی تر
۳- کیست تخمدان
ساختارهای کیسه مانند و پرمایع یا جامد کیست نامیده میشوند که میتوانند بر روی تخمدانها گسترش پیدا کنند و باعث بی نظمی در چرخه قاعدگی شوند. دورههای قاعدگی را سنگین یا سبک کنند و همچنین باعث نفخ شوند.
کیستهای کوچک تخمدان، معمولا بی ضرر هستند. با این حال، اگر آنها بزرگ شوند، میتوانند باعث درد شدید در زیر شکم همراه با علائم زیر باشند:
- درد شدید در قسمت پایین زیر شکم
- درد در طول رابطه جنسی
- قاعدگی نامنظم
- افزایش ادرار
- تورم زیر شکم
- نفخ
اکثر کیستهای تخمدان باعث ناباروری میشوند، در صورتی که منجر به عفونت لگن شوند، رحم را آلوده و باعث ناباروری میشوند. در صورتی که علائم ذکر شده در بالا را دارید، فوراً پزشک خود را مطلع کنید.
۴- پیچ خوردگی تخمدان
این بیماری ناشی از چرخش یا پیچ خوردن تخمدان میباشد. خون در رگهای خونی تخمدان مسدود میشود و جریان خون در معرض خطر قرار میگیرد که سبب پیچ خوردگی تخمدان در اطراف رباط هایش میشود، در نتیجه، جریان خون در لوله رحم و تخمدان کاهش مییابد و حتی می تواند منجر به فساد و مرگ بافت شود.
زنان گرفتگی و درد در زیر شکمشان را برای چند روز تا یک هفته تجربه میکنند تا زمانی که درد شدید ناگهانی ناشی از چرخش و خالی شدن تخمدان رخ دهد. برای چنین دردی باید بلافاصله به پزشک گزارش شود تا بتوان درمان مناسب را انجام داد.
۵- آندومتریوز
آندومتریوز بیماری است که باعث رشد بافت داخلی رحم در خارج از رحم میشود. علائم این بیماری عبارتند از:
- درد پایین زیر شکم
- بی نظمی های قاعدگی
- درد در طول رابطه جنسی
- قاعدگیهای سخت یا سبک
- درد هنگام حرکات روده
- درد مقعدی
- تهوع و یبوست
آندومتریوز همچنین سبب ناباروری میشود.
۶ – بیماری التهابی لگن
PID ناشی از گسترش عفونت در سیستم اندامهای تولید مثل زنان است. رگها، تخمدانها، لولههای رحم و دهانه رحم تحت تاثیر قرار میگیرند. بیماری التهابی لگن معمولا به علت عفونتهای مقاربتی مانند کلامیدیا و سوزاک ایجاد میشود. علائم PID غالباً در مراحل اولیه ناشناختهاند، با این حال به علت گسترش عفونت، علائم زیر دیده می شود:
- ترشح نامطلوب واژن
- سوزش ادرار
- تب و لرز
- درد در قسمت پایین زیر شکم در نزدیکی لگن
- درد در طول رابطه جنسی
- خونریزی بین قاعدگیها
اگر PID درمان نشود، سبب بروز مشکلات جدی میشود. بیماری التهابی لگن درد مداوم در پایین زیر شکمتان ایجاد میکند وحتی منجر به ناباروری میشود. درمان عفونت مقاربتی بسیار مهم است تا شانس ایجاد PID را کاهش دهد. در صورتی که در معرض هر کدام از علائم ذکر شده در بالا هستید، به پزشکتان اطلاع دهید.
۷- حاملگی خارج رحمی
حاملگی خارج رحمی زمانی است که جنین، خود را خارج از رحم و معمولا در لولهی رحم جای میدهد که این مورد در چند هفته اول حاملگی اتفاق میافتد. حاملگی خارج از رحم ممکن است به پارگی رحم منجر شود که باعث درد شدید در پایین زیر شکم میشود. علائم اولیه معمولا خونریزی واژن و درد لگن است. علائم دیگر عبارتند از:
- درد شدید زیر شکم
- تهوع و استفراغ
- گرفتگی زیر شکمی
- ضعف و سرگیجه
از آنجا که جنین نمی تواند در خارج از رحم زنده بماند، معمولا دارو تجویز یا جراحی توصیه می شود تا مشکل رفع شود. اگر دچار خونریزی و درد در دوران بارداری هستید، به پزشک خود اطلاع دهید.
۸- سقط جنین
از دست دادن جنین برای یک زن بسیار ناراحت کننده است. اگراین اتفاق قبل از هفته هشتم باشد به عنوان سقط جنین یا سقط خودبه خودی شناخته میشود. تقریبا ۸۰٪ از سقط جنینها در چند ماه اول بارداری رخ می دهد. علائم سقط جنین عبارتند از:
- درد در قسمت پایین زیر شکم
- خونریزی شدید
- درد پشت
- گرفتگی شدید
- تب
سقط جنین ممکن است به علت عفونت، آسیب شدید، مشکلات رحمی و مشکلات هورمونی در زنان باردار رخ دهد. اگر دچار خونریزی با تب، لرز و درد شدید در دوران بارداری شدید، بلافاصله پزشکتان را مطلع کنید.
۹- عفونت مجاری ادراری
عفونتهای دستگاه ادراری یا UTI ها یکی از شایعترین علل درد زیر شکمی در زنان است. این عفونت سیستم ادراری را در برمیگیرد که شامل کلیه ها، مثانه و مجرای ادرار است. تب، درد زیر شکمی، خون در ادرار، سوزش و افزایش دفع ادرار معمولا در UTI دیده میشود. علائم دیگر:
- درد در کشاله ران و لگن
- بوی بد ادرار
- تکرر ادرار
- ادرار تیره
- خون در ادرار
- کمردرد
- سوزش و خارش واژن
اگر در معرض علائم ذکر شده در بالا هستید، بلافاصله با پزشکتان تماس بگیرید. UTI مستلزم مراقبتهای پزشکی مناسب و کنترل درد است و عفونت با استفاده از آنتی بیوتیک به طور صحیح درمان میشود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
درد زیر شکمی در پایین سمت راست بسته به علائم مرتبط با آن ممکن است باعث نگرانی شود، معمولا درد سمت راست زیر شکم با مراقبتهای اولیه در خانه مانند استراحت، خواب، آرامش، ماساژ و استفاده از یک پد حرارتی رفع میشود.
گاهی اوقات این درد نیاز به مصرف برخی از داروها برای کاهش و کنترل علائم دارد. با این وجود، درد ناگهانی و شدید همراه با خونریزی، سردرد یا تب میتواند علت مهمتری داشته باشد که نیاز به مراقبتهای پزشکی دارد.
علائمی که در صورت مشاهده آنها باید فوراً به پزشک مراجعه کرد
اگر زیر شکم به لمس کردن حساس است، بلافاصله به پزشکتان یا اورژانس مراجعه کنید. علائم دیگری که نیاز به مداخله پزشکی دارند:
- درد زیر شکمی با تب بالا (بیش از ۳۸ درجه)
- درد شدید در قسمت پایین سمت راست زیر شکم
- خونریزی در دوران بارداری
- خون در ادرار
- خون در مدفوع
- استفراغ غیر قابل کنترل
- خون در استفراغ
- خونریزی رکتال
چه کاری میتوان انجام داد؟
اگر درد دارید، مهم نیست که چقدر خفیف، شدید یا مداوم است، هرگز آن را نادیده نگیرید. اگراحساس میکنید چیزی درست یا عادی نیست، به پزشک خود اطلاع دهید.
- با پزشک خود تماس بگیرید یا ویزیت شوید وعلائم خود را با جزئیات شرح دهید.
- اگر نمیتوانید به بیمارستان مراجعه کنید درخواست آمبولانس کنید.
- آرام باشید و سعی کنید نفس بکشید.
- صبر کنید تا کمک برسد.
داشتن یک رژیم غذایی متعادل، انجام فعالیتهای بدنی و تا جایی که امکان دارد دوری از استرس را به عنوان روشی جهت زندگی سالم برای خود قرار دهید.
یادآوری
درد نشان دهنده این است که مشکلی وجود دارد، این پیام بدنتان را هرگز نادیده نگیرید.
درد در پایین سمت راست زیر شکم میتواند مشکلی پیچیدهتر یا شدیدتر از آنچه تصور میکنید باشد. اگر دردِ مکرر خود را نادیده بگیرید چه خفیف و چه شدید ممکن است منجر به مشکلی بزرگتر شود.
اگر درد زیر شکمی دارید، به پزشک مراجعه کنید تا مشکلی بزرگتر بوجود نیاید که بعداً متأسف شوید.
تشخیص درد زیر شکم در زنان توسط پزشک
هنگامی که یک زن درد زیر شکمی را تجربه میکند و به پزشک مراجعه میکند، از او سئوالاتی در مورد دوران قاعدگی، چگونگی ادرار و حرکات روده میشود و همچنین سئولاتی در خصوص سلامت عمومی و هر گونه علائم غیرعادی، مانند تب و یا خستگی، از او پرسیده میشود. در بعضی موارد، پزشک ممکن است از بیمار در مورد خانواده، زندگی شغلی و جنسی توضیحاتی بخواهد.
هنگامی که صحبتهای اولیه با دکتر تکمیل شد، آزمایش فیزیکی انجام خواهد شد. دکتر زیر شکم را بررسی و حتی ممکن است معاینه داخلی انجام دهد. اغلب پزشکان از بیمار نمونه ادرار میگیرند تا عفونت را شناسایی کنند. در مواردی که زنی ترشحات واژن دارد، پزشک ممکن است از واژن نمونه برداری کند.
انجام برخی آزمایشهای دیگر:
زنان و زایمان – شامل نمونه برداری، پاپ اسمير یا اولتراسوند لگن است. آزمایشهای ویژهای برای سرطان تخمدان نیز میتوان انجام داد.
آندوسکوپی – اگربه روده بزرگ مشکوک باشند باید معاینه روده انجام شود.
سی تی اسکن – این یک اسکن توپوگرافی کامپیوتری است که میتواند ناهنجاریهای زیر شکمی را تشخیص دهد.
سونوگرافی – میتواند علل مربوط به ادرار را بررسی کند.
