فواید و مضرات روغن سویا برای بدن

سویا گیاهی است دارای دانه‌های لوبیایی شکل که حاوی مواد مغذی فراوانی است. گاهی از سویا به‌عنوان جایگزین گیاهی گوشت قرمز یاد می‌شود. از دانه‌های سویا روغن نیز گرفته می‌شود. در ادامه با برکه فود همراه باشید تا بدانید فداید روغن سویا چیست.

روغن سویا چیست؟

همان‌ طور که گفتیم، روغن سویا یک روغن گیاهی است که از دانه‌های سویا به دست می‌آید و یک روغن همه‌کاره است و کاربردهای مختلفی دارد. روغن سويا براي سرخ كردن و برشته‌کردن استفاده می‌شود. همچنین از روغن سویا در پخت و پز هم می‌توان استفاده کرد.

اسیدهای چرب موجود در روغن‌ها بعد از رسیدن به دمای خاصی، که به آن نقطۀ دود گفته می‌شود، شروع به تجزیه‌شدن و اکسیدشدن می‌کنند و باعث ایجاد ترکیبات مضری می‌شوند. هرچه نقطۀ دود بالاتر باشد آن روغن در دمای بالاتری اکسید می‌شود و در واقع بیشتر می‌توان از آن در پخت‌وپز در دمای بالا استفاده کرد.

نقطۀ دود روغن سویا حدود ۲۳۰ درجه سانتیگراد است که آن را به گزینه‌ای مناسب برای سرخ‌کردن و پخت‌وپز تبدیل می‌کند.

ارزش غذایی روغن سویا

در هر ۱۰۰ گرم روغن سویا، ۱۶ گرم چربی اشباع‌شده، ۲۳ گرم چربی با یک کربن اشباع‌نشده و ۵۸ گرم چربی با چند کربن غیراشباع وجود دارد.

اسیدهای چرب اصلی موجود در روغن سویا عبارت‌اند از: آلفا لینولنیک اسید (۷ تا۱۰ درصد)، لینولئیک اسید (۵۱ درصد) و اولئیک اسید (۲۳ درصد) که اشباع ‌نشده‌اند.

روغن سویا حاوی اسیدهای چرب اشباع‌شده استئاریک (۴ درصد) و پالمیتیک اسید (۱۰ درصد) نیز هست.

البته باید توجه داشت که، باتوجه‌به روش‌های مختلف فراوری و تصفیه، ممکن است در درصدهای بالا در نمونه‌های مختلف تفاوت وجود داشته باشد.

روغن سویا چه خواصی دارد؟

همان ‌طور که گفتیم، روغن سویا نقطۀ دود بالایی دارد که این مورد کاربرد آن را بسیار گسترده می‌کند. حال ببینیم برای بدن ما، روغن سویا چه خواصی دارد.

روغن سویا برای سلامت قلب و عروق

روغن سویا سرشار از اسیدهای چربی است که چندین اتم کربن اشباع‌نشده دارند. مصرف اسیدهای چرب اشباع‌نشده باعث کاهش LDL (کلسترول بد) و افزایش HDL (کلسترول خوب) می‌شوند. به‌این‌ترتیب، باعث بهبود سلامت قلب و عروق و کاهش فرایند آترواسکلروز (تجمع رسوبات چربی و سایر عناصر خونی در سرخرگ‌ها‌ی بدن که عبور جریان خون را دشوار می‌کند.) می‌شود.

روغن سویا از منابع کدام ویتامین است؟

شاید با شنیدن خواص زیادی که برای روغن سویا گفته می‌شود این سؤال برایتان پیش آمده باشد که روغن سویا از منابع کدام ویتامین است.

یک قاشق غذاخوری از روغن سویا حدود ۲۵ میکروگرم ویتامین k دارد که حدود ۲۰ درصد از نیاز روزانۀ ما را تشکیل می‌دهد. ویتامین k نقش مهمی در متابولیسم استخوان و تنظیم انعقاد خون دارد.

روغن سویا حاوی مقادیر مناسبی از ویتامین‌های A ،E و C است که این ویتامین‌ها در سراسر بدن نقش‌های متابولیکی مهمی را بر عهده ‌دارند.

روغن سویا منبعی غنی از امگا ۳ و ۶ است

روغن‌های امگا ۳ نقش مهمی در سلامت قلب و عروق و بهبود عملکرد سیستم ایمنی دارند. همچنین باعث کاهش التهاب می‌شوند.

روغن سویا دارای مقادیر زیادی از اسیدهای چرب امگا ۶ است. هر دو اسیدهای چرب امگا ۳ و ۶ برای سلامت ما ضروری هستند.

جلوگیری از پوکی استخوان

روغن سویا حاوی ایزوفلوویدهای خوب به نام فیتواستروژن است که خواصی مشابه استروژن دارد. استروژن یک هورمون در بدن زنان و مردان است که عملکردهای مختلفی دارد ازجمله حفظ سلامت و استحکام استخوان‌ها.

در سطح استروژن موجود در بدن زنان بعد از یائسگی کاهش چشمگیری رخ می‌دهد که باعث ایجاد پوکی استخوان می‌شود. روغن سویا با افزایش سطح استروژن موجب تقویت استخوان‌ها و پیشگیری از پوکی استخوان می‌شود.

باید توجه داشت که، مقادیر بالای استروژن در بدن مردان موجب بروز عوارضی مثل ژنیکوماستی (بزرگ‌شدن پستان‌ها) می‌شود. البته به‌طور طبیعی مقدار کمی استروژن در بدن مردان وجود دارد که برای سلامت بدن ضروری است.

خواص روغن سویا برای پوست

در بیشتر فراورده‌های مراقبت از پوست (مانند انواع لوسیون‎‌ها، ژل‌ها و کرم‌ها) معمولاً از روغن سویا استفاده می‌شود. طبق مطالعات انجام‌شده مشخص ‌شده است، که روغن سویا برای پوست خواص زیادی دارد.

استفاده از روغن سویا موجب حفظ رطوبت پوست و کاهش التهاب ناشی از تابش اشعۀ فرابنفش می‌شود. همچنین به‌علت داشتن مقادیر زیاد ویتامین E، این روغن می‌تواند به ترمیم و بهبود وضعیت پوست کمک کند.

روغن سویا برای مو نیز خواص زیادی دارد ازجمله: بهبود وضعیت فولیکول موها و حفظ رطوبت موها که باعث حالت‌پذیری و جلوگیری از شکستگی موها می‌شود.

راحتی استفاده و جذب روغن سویا

روغن سویا طعمی خنثی دارد و تقریباً بدون بو است که باعث می‌شود بتوان از این روغن تقریباً در هر دستور غذایی استفاده کرد.

جذب روغن سویا به مواد غذایی هنگام سرخ‌کردن، به‌دلیل اینکه نقطۀ دود بالایی دارد، نسبت به بیشتر روغن‌های گیاهی کم‌تر است و این نکته روغن سویا را به یک گزینۀ سالم برای پخت‌وپز تبدیل می‌کند.

عوارض روغن سویا چیست؟

تا اینجای مطلب درمورد خواص روغن سویا صحبت کردیم؛ اما، ببینیم عوارض روغن سویا چیست.

باوجود مزایای زیادی که روغن سویا دارد، مصرف منظم، زیاد یا روزانۀ روغن سویا ممکن است موجب ایجاد تأثیرات منفی بر سلامت بدن شود.

روغن سویا مقادیر زیادی از چربی‌های امگا ۶ دارد. باتوجه‌به اینکه، میزان روغن‌های امگا ۶ در اغلب مواد غذایی بیشتر است؛ این تعادل‌نداشتن بین روغن‌های امگا ۳ و ۶ ممکن است موجب ایجاد التهاب مزمن شود.

در مطالعه‌ای که روی موش‌ها انجام شد، نشان داد که مصرف روغن سویا در مقایسه با روغن نارگیل موجب تغییرات متابولیکی، افزایش چربی بدن و افزایش قند خون می‌شود.

بهتر است در رژیم غذایی توازن مناسبی بین اسیدهای چرب امگا ۳ و ۶ برقرار باشد و منابع چربی رژیم غذایی محدود به امگا ۶ نباشد.

آیا روغن سویا چاق کننده است؟

درکل مصرف زیاد چربی‌ها و روغن‌ها به‌دلیل اینکه کالری بیشتری در وزن یکسان (نسبت به مواد غذایی دیگر) تولید می‌کنند موجب افزایش وزن می‌شود.

همان ‌طور که گفتیم، روغن سویا مقادیر بیشتری امگا ۶ نسبت به امگا ۳ دارد. براساس مطالعات انجام‌شده، در نمونه‌های حیوانی مصرف طولانی‌مدت روغن سویا موجب تغییر متابولیک و افزایش چربی شکمی می‌شود.

البته هنوز کاملاً نمی‌توان بر این موارد استناد کرد و تحقیقات بیشتری لازم است‌‌.

روغن سویا تراریخته چیست؟

برای پاسخ به این سؤال که، روغن سویا تراریخته چیست، ابتدا ببینیم تراریخته به چه معناست و به چه چیزی تراریخته گفته می‌شود.

ویژگی‌های هر سلول زنده را مادۀ وراثتی آن تعیین می‌کند. در مهندسی ژنتیک و کشاورزی، با استفاده از تکنولوژی و روش‌هایی خاص، در مادۀ ژنتیکی سلول‌های گیاهی تغییراتی ایجاد می‌شود تا یک ویژگی از آن اصلاح شود یا بهبود یابد.

روغن سویا تغییر ژنتیک یافته، روغنی است که از سویاهای تراریخته به دست می‌آید. این سویاها اصلاح شده‌اند تا روغن بیشتری داشته باشند. در سال ۲۰۱۴، حدود ۸۲ درصد از کل سطح کشت سویا را سویای تراریخته تشکیل می‌داد.

برای مطالعه مقالات بیشتر اینجا کلیک کنید.